Blog

Osoba, która uchyla się od płacenia alimentów zasądzonych przez sąd musi być świadoma wynikająca z tego tytułu konsekwencji. Duża część z nich zostanie omówiona poniżej.

Pierwszą i oczywistą konsekwencją jest rosnące zadłużenie, które obejmuje nie tylko kwotę alimentów w stałej wysokości, ale również rosnące każdego dnia odsetki. Biorąc pod uwagę, że z reguły większość spraw o egzekucję alimentów prowadzona jest stale przez komornika, nie sposób jest liczyć na przedawnienie, przynajmniej póki postępowanie komornicze jest w toku. Egzekucja wiąże się z kolei przykładowo z pozajmowaniem rachunków bankowych dłużnika, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności względem Urzędu Skarbowego, a także mienia, co ma znaczący wpływ na jakość funkcjonowania dłużnika w życiu codziennym.

Dodatkowe środki ochrony przewiduje również ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, przy czym przez osobę uprawnioną do alimentów należy rozumieć osobę uprawnioną do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna.

Bezskuteczność egzekucji umożliwia złożenie do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej wniosku o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego. Do wniosku takiego należy dołączyć zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji, ewentualnie w przypadku jego niedołączenia ww. organ zwraca się do komornika samodzielnie.

Następnie organ występuje do organu, tym razem właściwego dla dłużnika (chyba że organ jest ten sam) o podjęcie wobec dłużnika odpowiednich działań. W pierwszej kolejności organ przeprowadza tzw. wywiad alimentacyjny w celu ustalenia sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużnika, stanu jego zdrowia, a także przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej (dziecka). Jednocześnie organ odbiera od dłużnika oświadczenie majątkowe pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Następnie organ przekazuje te informacje komornikowi.

W przypadku gdy organ ustali, że dłużnik nie może się wywiązać ze swoich zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, zobowiąże on dłużnika do zarejestrowania się jako osoba bezrobotna w urzędzie pracy i informuje PUP o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika. Jednocześnie, gdy dłużnik uniemożliwi przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub też odmówi złożenia oświadczenia majątkowego, zarejestrowania w PUP jako osoba bezrobotna lub też bez uzasadnionej przyczyny odmówi przyjęcia propozycji zatrudnienia (lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych), zostanie wszczęte przeciwko niemu postępowanie dotyczące uznania dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych (chyba że przez okres ostatnich 6 miesięcy uiszczał co miesiąc alimenty w wysokości minimum 50%).

W przypadku, gdy decyzja o uznaniu dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ kieruje do starosty wniosek o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika oraz składa wniosek o ściganie za przestępstwo z art. 209 § 1 kodeksu karnego (przestępstwo uporczywego uchylania się od alimentacji zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności oraz pozbawienia wolności do lat 2).

Jeżeli osoba uprawniona do alimentów spełnia warunki określone w powołanej na wstępie ustawie, może ona ubiegać się o przyznanie na jej rzecz wypłat z funduszu alimentacyjnego (maksymalnie 500 zł). Wówczas dłużnik zobowiązany jest do zwrotu alimentów wypłaconych z funduszu organowi właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Do kwoty podlegającej zwrotowi należy doliczyć odsetki w wysokości ustawowej. W sytuacji przyznania na rzecz osoby uprawnionej wypłat z funduszy alimentacyjnego, podjęcie działań w stosunku do dłużnika, o których mowa była wcześniej, następuje nawet bez wniosku wierzyciela, czyli tzw. z urzędu.